Gokken en het brein

Gokken en het brein; de biologische verklaring van een gokverslaving.

De meeste mensen die een keer meedoen aan enige vorm van gokken, hebben geen moeite het bij deze ene keer te laten. Ze gaan eens met collega’s naar het casino of kopen aan het einde van het jaar een lot, maar daar blijft het bij.

Sommige mensen zijn echter extra gevoelig voor de prikkels van gokken. Dit heeft onder andere te maken met genetische factoren, maar ook omgevingsfactoren spelen een rol. Zo zal iemand die veel problemen ervaart in werk, relaties en vriendschappen eerder willen vluchten in gokken dan iemand die lekker in z’n vel zit.

Door het gokken kun je namelijk in een soort trance raken, te vergelijken met de staat waarin je auto rijdt en plotseling ontdekt dat je een aantal kilometers hebt gereden zonder het door te hebben. Of wanneer je een boek aan het lezen bent en er zo in opgaat dat je de tijd vergeet. Wanneer bij deze trance ook nog eens dopamine komt kijken, verandert de trance in een roes. En wanneer je in deze roes verkeert, loop je een groot risico dat je over je grenzen heengaat, waardoor je niet op tijd stopt met gokken. Je loopt dan ook een groter risico om aan gokken verslaafd te raken.

Dopamine

In de hersenen worden signalen doorgegeven door bepaalde stoffen, genaamd neurotransmitters. Deze stoffen zorgen ervoor dat neuronen en zenuwcellen met elkaar kunnen communiceren. De neurotransmitter dopamine speelt de voornaamste rol bij het ontwikkelen van een gokverslaving.

De afgifte van dopamine zorgt voor een prettig gevoel/gevoel van beloning bij activiteiten als eten en voortplanten. Deze bezigheden zijn direct gelinkt aan ons overleven en worden daarom ook wel ‘primaire bezigheden’ genoemd. Vandaar ook dat dit beloningssysteem zo sterk is, de natuur is namelijk gericht op overleven. Daarnaast speelt deze stof een belangrijke rol in de uitvoerende functie (het vermogen om plannen te maken en logisch na te denken) maar ook bij de motorische controle en bij gevoelens van motivatie en opwinding.

( Conrad, B. (2018), The Role of Dopamine as a Neurotransmitter in the Human Brain, The Role of Dopamine as a Neurotransmitter in the Human Brain - Enzo Life Sciences)

Een verslavende stof

Maar dopamine stimuleert ook risicovolle activiteiten, vooral wanneer er kans is op een gunstige uitkomst, zoals bij gokken. Wanneer je de mogelijkheid lijkt te hebben iets te krijgen wat je graag hebben wilt, ben je namelijk bereid extra risico’s te nemen om dat te krijgen. Zo ga je dus al snel over je grenzen heen.

Wanneer je gokt maakt je lichaam dus dopamine aan en voel je je goed. Maar zelfs al bij het idee van een mogelijke overwinning komt deze verslavende stof vrij. Zo ontstaat al snel een koppeling tussen gokken en je goed voelen met als gevolg dat je dus vaker gaat gokken om je goed te voelen. Maar uiteindelijk ga je je daar juist ellendig van voelen.

Endorfine

Wanneer iemand langdurig gokverslaafd is, maken de hersenen van die persoon naast dopamine ook endorfine aan. Endorfine is eveneens een neurotransmitter en ook deze stof zorgt ervoor dat je je goed voelt.

Mensen met een gokverslaving zijn dus verslaafd aan de cocktail van ‘feelgood-stofjes’ die de hersenen vrijgeeft terwijl ze actief bezig zijn met gokken. De anticipatie op een mogelijke overwinning zorgt ervoor dat de hersenen overspoeld worden met endorfine en dopamine en gezamenlijk zorgen die stoffen voor een euforische high, die erg verslavend kan zijn.